Wat een emoji te maken heeft met straatcultuur

Wat een emoji te maken heeft met straatcultuur

Op school zie je je klasgenoten lopen met die chille hoodie van Balenciaga of een coole Vuitton- tas. Ligt niet in jouw bereik: te duur. Op Insta komen succesvolle jonge influencers voorbij met hun kledingstijl in glamour & glitter. Op straat ervaren jongeren dat ze weinig geld te makken hebben, ook online zien ze hoe hun bestedingspatroon achterblijft.

Niet op straat, toch beïnvloed

De invloed van straatcultuur vindt niet meer alleen plaats op een fysieke plek. Straatcultuur is ook digitale straatcultuur. Je zou bijna zeggen dat je als jongere niet ontkomt aan de invloed van wat ‘straat’ is. Zelfs al hang je zelf niet dagelijks op straat!

En ‘straat’ verkoopt. Als je als jongere merkt dat het niet eenvoudig is om aan een (bij)baan te komen (de horeca is dicht, ouders zitten thuis dus oppasbaantjes zijn ook nauwelijks meer te geef), waarom niet online geld maken? Je ziet toch dat het kan? Bijvoorbeeld door als drillrappers met een stoere video, opgenomen met hun mobieltje, flink wat likes en views te verdienen?

Versterk je streetcredibility

Het verheerlijken van straatcultuur – met messen zwaaien, vertellen hoe je anderen imponeert met je wapens en drugs op zak, de machocultuur uitventen – levert niet alleen monnies op, maar ook status. Je streetcredibility virtueel uitventen, verhoogt zo tegelijk je straatwaardigheid als je als jongere elkaar weer tegenkomt in de buurt. En je ‘betrouwbaarheid’: het beeld dat je van jezelf online schetst (een succesvolle drugsdealer) versterkt je imago in je fysieke omgeving als betrouwbare verkoper van illegale handelswaar…

Online symbolen

De fysieke en digitale straatcultuur raken steeds meer verweven en dat opent wegen voor criminele activiteiten door jeugd. Afspraken worden online gemaakt via encrypted sociale media, gecommuniceerd in verhuld taal- en symboolgebruik waar de goede verstaander wel van weet wat ermee wordt bedoeld. De verkoop vindt vervolgens op een fysieke plek plaats.

Wederzijds

In mijn boek Jeugdige Delinquenten beschrijf ik de invloed van de omgeving op overlastgevend en delictgedrag van jeugd. De omgeving is méér dan de buurt. De omgeving is óók online. De wederzijdse beïnvloeding tussen de fysieke en digitale straat, is voor professionals en beleidsmakers belangrijk om in de gaten te houden!

P.S. Enig idee waar de emoji’s ‘sneeuwvlok’ en ‘naald’ symbool voor staan?

Lees ook het verkennende onderzoek ‘The hybridization of street offending in the Netherlands’ van R. A. Roks, E. R. Leukfeldt & J. A. Densley (2020)

Weten hoe de digitale en fysieke omgeving jongeren beïnvloeden? Volg onze sessie/webinar Straatcultuur, Merken & Imago (4 SKJ-punten)!

Zo word je online oplichter

Zo word je online oplichter

‘Alle volgers leefden met haar mee op Facebook. Eerst overleed haar vader, toen werd K. ernstig ziek, ze leed aan een zeldzame ziekte. Elke dag stuurde ze een update hoe ze ervoor stond’, vertelt een kennis. ‘Na een paar weken bleek ze een behandeling te hebben gevonden in Amerika, waarvoor ze geld nodig had. Eerder zamelde ze altijd geld in voor goede doelen, nu deed haar zus, vanaf haar account een beroep op ons – K. was te ziek, schreef ze.’

Niet pluis

‘We hadden bewondering voor hoe ze de moed erin probeerde te houden. Maar opeens voelde het niet pluis,’ vertelt de kennis. ‘Het was wel érg veel wat ze voor haar kiezen had gehad, het klonk bijna te zielig… En het geld moesten we storten op een rekening met een heel andere naam dan K.’ Na een beetje speuren ontdekte de kennis dat er inderdaad geen bal van klopte. K. bestond niet. De invoelende volgers die wél hadden gedoneerd, bleken hun geld kwijt. Oplichting. De kennis had er een nacht niet van geslapen, zo geduldig en geraffineerd was de online oplichter te werk gegaan.

Meer slachtoffers

Het aantal mensen dat slachtoffer wordt van cybercrime neemt toe: 13% van de Nederlanders heeft er volgens het CBS mee te maken gehad. Bij cybercrimedelicten gaat het om hacken, koopfraude en cyberpesten. Mannen en vrouwen zijn ongeveer even vaak slachtoffer, maar vrouwen hebben vaker last van stalken (een vorm van cyberpesten). Het aantal Nederlanders dat aangifte en melding doet van cybercrime is hetzelfde gebleven als voorgaande jaren.

Jongeren vaker slachtoffer

Jongeren zijn váker slachtoffer van cybercrime dan ouderen. Van de 15-25-jarigen had bijna 18% ermee te maken, ten opzichte van 7% van de 65-plussers. Terwijl je misschien zou verwachten dat de digibete oudjes de Sjaak zouden zijn! Jongeren zijn ook het vaakst slachtoffer van cyberpesten. In totaal zijn 1,2 miljoen (!) Nederlanders slachtoffer van cybercrime.

Leer online oplichten!

Daarom ben ik benieuwd naar de documentaire Bait (4x op NPO3 vanaf donderdag 14 januari om 21.00 uur). De maker lokt de internetoplichters zélf in de val in de serie. Met precies dezelfde trucs als die van de cybercriminelen zelf. Kortom: mooie docu om met jongeren te kijken. Natuurlijk niet om ze te laten zien hoe ze zelf de cybercriminaliteit kunnen inrollen… Maar om ze te leren doorhebben wanneer iemand je een rad voor de ogen draait en hoe dat in z’n werk gaat. Zoals mijn kennis overkwam. Die hoeft de documentaire alvast níet meer te kijken…

Het beeld bij deze blog is een still uit de Documentaire Bait van Anthony van der Meer, PowNed.