Online achter de voordeur

Online achter de voordeur

Wat een geweldige inkijk in het huiselijk leven van kinderen en jongeren hebben docenten en hulpverleners op dit moment. Nooit kwam je zo achter de voordeur als nu.

  • Bij die groep zes-leerling rennen steeds twee gillende zusjes door het beeld.
  • Bij een brugklasser hoor je moeder schreeuwen of-ie nou eindelijk klaar is.
  • Je ziet een leerling in het schemerdonker in de gang voor het beeldscherm.
  • Of je ziet helemaal niemand, want zo’n 5.000 basisschoolkinderen zijn namelijk kwijt. Hulpverlening en onderwijs krijgt op geen enkele manier contact met ze, nu het onderwijs online moet plaatshebben.

Uit mijn slof

Een schreeuwende moeder – die ben ik soms zelf ook wel eens, beken ik gelijk. Als iemand meeluistert, doe ik natuurlijk enorm mijn best heel pedagogisch uit de hoek te komen, maar nu we met zijn allen bovenop elkaar zitten, schiet ik ook wel eens uit mijn slof: ‘Zit je nou serieus te gamen tijdens de les??!’ ‘Waarom hang jij in je pyjama, in bed lessen te volgen, ik had toch gezegd dat je je moest aankleden?’ Dus tsja, één gillende moeder maakt nog geen Grote Zorgen (hoop ik).

Neus

Toch is nu de kans om even met je neus in andermans zaken te snuffelen. Wat zie je? Wat valt je op? Hoe ‘is’ de leerling nu je hem of haar zo in zijn thuissituatie ziet? Soms moet je je beeld bijstellen. Dacht je dat er thuis weinig steun te verwachten viel, blijken ouders binnen no time te hebben gezorgd voor een internetverbinding en apparatuur. Vermoedde jij dat het wel snor zat thuis, lijkt het erop dat het er helemaal niet zo gezellig is als je dacht.

Doorvragen

Natuurlijk moet je geen voorbarige conclusies trekken en situaties niet te snel als prima of juist zorgelijk interpreteren. Maar kíjk, in ieder geval. Verbazen je dingen of valt iets op, vraag er dan eens naar. Wel één-op-één natuurlijk.

Dat is sowieso een advies, wat ons betreft. Plan tenminste eenmaal per week een gesprekje met een kind of jongere in. In elk geval met degenen over wie je niet altijd een goed gevoel hebt. Onder het mom van: even checken of het goed gaat met huiswerk bijvoorbeeld. Vijf of tien minuutjes.

Chats wissen voor de veiligheid

Vraag wat hij of zij fijner vindt: chatten of praten? Liever chatten (dan kan niemand afluisteren), zoek dan eerst even uit hoe je chatberichten naderhand wist, dat kan nare of zelfs gevaarlijke situaties voorkomen. Praten? Vraag op welk moment dat het best uitkomt. En ja, misschien is dat ’s avonds om tien uur.

Als vaste hulpverlener of docent, ben je een vertrouwd gezicht. Je ziet kinderen en jongeren nu in hun vertrouwde (of misschien minder vertrouwd aanvoelende) omgeving.

Haak erop in. Je was er toch al, met die online lessen.

Buddycoach en pedagogisch werker Aziz Akhath en Merel van Dorp, sociaalwetenschapper en auteur van het boek Jeugdige Delinquenten, bieden interactieve sessies aan over preventie en nazorg rond jeugd, overlast en risicogedrag. Hun motto: meer weten, beter begrijpen, samen aanpakken.

Een kakofonie van kwetsbare kinderen?

Een kakofonie van kwetsbare kinderen?

Het was luid, overweldigend, indringend. Ik zie – hoor! – die middag nog zo voor me, al is het twintig jaar geleden. Dertig kinderen en jongeren met adhd, autisme, pdd-nos en andere beperkingen in een houten gebouwtje. Geen gemakkelijke kinderen en sommige ernstig beperkt. Samen brachten ze de Carmina Burana van Carl Orff ten gehore.

Een kakofonie? Een goedbedoeld amateuristisch optreden dat je glimlachend aanhoort als betrokken beroepskracht of ouder?

Geenszins.

Het klonk fantastisch.

Triangel

Juist doordat elk in zijn eigen verscheidenheid kon doen waar hij of zij goed in was. De een tikte op een triangel, de volgende sloeg een pauk, een ander stampte woest in de maat op de grond, weer een tikte op de xylofoon telkens een rijtje van drie tonen aan.

Kwetsbare kinderen en jongeren. Soms uit multiprobleemgezinnen. Uithuisgeplaatste jeugdigen. Een aantal risicojongeren, na alles wat ze hadden meegemaakt.

Iets heel anders

Maar dat moment maakte even iets heel anders van ze. Fier in plaats van kwetsbaar. Kansrijk in plaats van ‘een risico’. Eerder multivocaal musicerend dan multiprobleemkind. En dat alles onder één dak.

Het is gemakkelijk om te letten op alles wat er niet is. Wat ontbreekt. Verkeerd is. Anders. We lijken te zijn geprogrammeerd om de fout te ontdekken, te zien wat mist. En daardoor missen we… wat er wel is.

Inzoomen

Terwijl: Zo’n jonge vent met zijn overlastgevende gedrag misschien al jaren erg lief voor zijn zusje zorgt. Dat uitdagende meisje met haar snerende opmerkingen en arrogantie kritisch kan analyseren wat er niet klopt aan de lesstof. Die verslaafde lastpak ontzettend mooi kan zingen en dan iedereen enthousiast krijgt. De dealende gladjakker precies weet hoe je klanten zo benadert, dat ze je waar afnemen.

  • Talenten die je mist, als je alleen inzoomt op de missers, fouten en verkeerde stappen.
  • Talenten die deze kinderen en jongeren kunnen inzetten voor positieve, meer geaccepteerde activiteiten.
  • Talenten die ze ontdekken, als je ze helpt zoeken en ze helpt die kanten te versterken.

Gedrag aanleren is gemakkelijker dan afleren, hoor je wel eens. Een talent ís er meestal al. Hoe eenvoudig moet het zijn om dan talenten te helpen versterken?

Buddycoach en pedagogisch werker Aziz Akhath en Merel van Dorp, sociaalwetenschapper en auteur van het boek Jeugdige Delinquenten, bieden interactieve sessies aan over preventie en nazorg rond jeugd, overlast en risicogedrag. Hun motto: meer weten, beter begrijpen, samen aanpakken.