Een kakofonie van kwetsbare kinderen?
Het was luid, overweldigend, indringend. Ik zie – hoor! – die middag nog zo voor me, al is het twintig jaar geleden. Dertig kinderen en jongeren met adhd, autisme, pdd-nos en andere beperkingen in een houten gebouwtje. Geen gemakkelijke kinderen en sommige ernstig beperkt. Samen brachten ze de Carmina Burana van Carl Orff ten gehore.
Een kakofonie? Een goedbedoeld amateuristisch optreden dat je glimlachend aanhoort als betrokken beroepskracht of ouder?
Geenszins.
Het klonk fantastisch.
Triangel
Juist doordat elk in zijn eigen verscheidenheid kon doen waar hij of zij goed in was. De een tikte op een triangel, de volgende sloeg een pauk, een ander stampte woest in de maat op de grond, weer een tikte op de xylofoon telkens een rijtje van drie tonen aan.
Kwetsbare kinderen en jongeren. Soms uit multiprobleemgezinnen. Uithuisgeplaatste jeugdigen. Een aantal risicojongeren, na alles wat ze hadden meegemaakt.
Iets heel anders
Maar dat moment maakte even iets heel anders van ze. Fier in plaats van kwetsbaar. Kansrijk in plaats van ‘een risico’. Eerder multivocaal musicerend dan multiprobleemkind. En dat alles onder één dak.
Het is gemakkelijk om te letten op alles wat er niet is. Wat ontbreekt. Verkeerd is. Anders. We lijken te zijn geprogrammeerd om de fout te ontdekken, te zien wat mist. En daardoor missen we… wat er wel is.
Inzoomen
Terwijl: Zo’n jonge vent met zijn overlastgevende gedrag misschien al jaren erg lief voor zijn zusje zorgt. Dat uitdagende meisje met haar snerende opmerkingen en arrogantie kritisch kan analyseren wat er niet klopt aan de lesstof. Die verslaafde lastpak ontzettend mooi kan zingen en dan iedereen enthousiast krijgt. De dealende gladjakker precies weet hoe je klanten zo benadert, dat ze je waar afnemen.
- Talenten die je mist, als je alleen inzoomt op de missers, fouten en verkeerde stappen.
- Talenten die deze kinderen en jongeren kunnen inzetten voor positieve, meer geaccepteerde activiteiten.
- Talenten die ze ontdekken, als je ze helpt zoeken en ze helpt die kanten te versterken.
Gedrag aanleren is gemakkelijker dan afleren, hoor je wel eens. Een talent ís er meestal al. Hoe eenvoudig moet het zijn om dan talenten te helpen versterken?
Buddycoach en pedagogisch werker Aziz Akhath en Merel van Dorp, sociaalwetenschapper en auteur van het boek Jeugdige Delinquenten, bieden interactieve sessies aan over preventie en nazorg rond jeugd, overlast en risicogedrag. Hun motto: meer weten, beter begrijpen, samen aanpakken.